Układ kostny człowieka składa się z 200 kości, więzadeł oraz mięśni. Ta skomplikowana konstrukcja umożliwia człowiekowi sprawne poruszanie się.

Już w pierwszych miesiącach życia dziecka dokonuje się rozwój psychofizyczny, który ma ogromne znaczenie dla rozwoju ruchowego w następnych okresach jego życia. Można w nim wyróżnić kilka etapów, dzięki czemu rodzice malucha mogą obserwować, czy rozwija się on zgodnie z normą.

Nie należy jednak zapominać o indywidualnym, osobniczym rozwoju każdego malucha, dlatego systematyczne badania u pediatry i lekarzy innych specjalności, a przede wszystkim ortopedy dziecięcego są wyrazem troski i dbałości o prawidłowy rozwój ruchowy dziecka. 

Jak rozwija się układ ruchu dziecka?

Filarem układu ruchu każdego człowieka jest kręgosłup, który odgrywa kluczową rolę w sprawnym poruszaniu się człowieka. Krzywizny kręgosłupa kształtują się już w pierwszych miesiącach życia malucha. Głównie chodzi tu o lordozę szyjną, warunkująca unoszenie główki przez niemowlę, która powstaje od szóstego do siedemnastego tygodnia życia.

Natomiast lordoza lędźwiowa kształtuje się w późniejszym okresie w momencie raczkowania i przyjmowania przez dziecko postawy stojącej. Rozwój miednicy u dziecka jest niezwykle ważny, gdyż od niego zależy poprawność wzorca ruchowego. Z początkiem nauki chodzenia zmienia się kąt nachylenia miednicy, z pionowego na bardziej ku przodowi, co wpływa na kształtowanie się krzywizn kręgosłupa.

Jeśli chodzi natomiast o rozwój nóżek i stóp, to w pierwszym okresie mamy do czynienia ze szpotawym ustawieniem kolan, co jest uwarunkowane fizjologicznie oraz zgięciowe ustawienie nie tylko kolan, ale również bioder, co jest związane z przewagą mięśni zginaczy nad prostownikami. Takie ustawienie kolan utrzymuje się do trzeciego roku życia malucha, następnie przechodzi w ustawienie koślawe, również uwarunkowane fizjologicznie.

Prawidłowe ustawienie kończyn dolnych dokonuje się do szóstego lub nawet siódmego roku życia. Ze względu na długość tego procesu rodzice powinni kontrolować u ortopedy rozwój układu ruchu dziecka. Jeśli chodzi o kształtowanie się stóp malucha, to dokonuje się ono w momencie nauki chodzenia z powodu większego obciążenia kończyn dolnych i kształtowanie się w tym czasie łuków stóp.

Znaczenie etapów w rozwoju ruchowym dziecka 

Każdy etap w rozwoju ruchowym małego dziecka ma ogromny wpływ na kształtowanie się wzorca chodu i kształtowanie się prawidłowej postawy, bez wad. Przekraczanie linii środkowej ciała w wyniku sięgania przez dziecko po różne przedmioty jest niezwykle ważna dla zdolności utrzymywania równowagi ciała w późniejszym okresie życia, a przede wszystkim podczas chodzenia.

Unoszenie główki pozwala kształtować się krzywiznom kręgosłupa i wzmacniać mięśnie pełniące kluczową rolę podczas siedzenia i chodzenia dziecka. Podobnie ważnym etapem w rozwoju ruchowym malucha jest raczkowanie, które przygotowuje dziecko do nauki chodzenia. Poza tym raczkowanie pozwala prawidłowo kształtować postawę i unikać jej wad.  Niezwykle ważnym momentem jest przejście z etapu raczkowania do etapu stania i chodzenia, dlatego nie należy przyspieszać pionizowania dziecka.

Rodziców nie powinny niepokoić jakiekolwiek opóźnienia w siadaniu, raczkowaniu czy chodzeniu, gdyż jest to często kwestia indywidualna. Wszelkie wątpliwości należy konsultować z lekarzem pediatrą lub ortopedą dziecięcym.

Jak dbać o układ ruchu dziecka?

Najlepszym sposobem na prawidłowy rozwój ruchowy dziecka jest aktywność fizyczna. U starszych dzieci warto wprowadzić pływanie, jazdę na rowerze, rolkach, a także gimnastykę korekcyjną. Niezwykle ważna jest profilaktyka oraz kontrole i badania u lekarza pediatry oraz ortopedy dziecięcego, które powinny odbywać się zgodnie z przeprowadzanymi bilansami.

Ortopeda dziecięcy w Gdańsku

Ortopeda dziecięcy w Gdańsku zajmuje się diagnostyką, profilaktyką i leczeniem chorób związanych z układem ruchu dzieci do osiemnastego roku życia. Najczęstszymi dolegliwościami, z jakimi zgłaszają się najmłodsi są wady postawy, choroby lub urazy kości, więzadeł, stawów i mięśni. Szczególną rolą ortopedy dziecięcego jest to, aby problemy z układem ruchu w wieku dziecięcym nie miały negatywnego wpływu na komfort dorosłego życia.

Jego pacjentami są również noworodki wymagające oceny stawów biodrowych dzięki badaniu USG, które powinno być wykonane po raz pierwszy pomiędzy szóstym, a ósmym tygodniem życia. Odpowiednie podejście lekarza do najmłodszych pacjentów pozwala przekonać ich do rehabilitacji i regularnych ćwiczeń w domu, noszenia specjalnego obuwia, wkładek ortopedycznych, czy konieczności zachowania prawidłowej postawy ciała.